 |
Kaart van Utrecht, 1896, (detail): rechtsonder de sportterreinen |
Toen ik me eind 2025 weer eens met dit blog bezig hield stuitte ik op verhalen over het verre verleden van de plek waar het buurtje zou ontstaan. Vooral een boekje (‘Een Eeuw Mauritsstraat 1900-1999’ dat verscheen naar aanleiding van het buurtfeest ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Mauritsstraat, gevonden op het oude blog over de Mauritsstraat, http://mauritsstraatutrecht.nl/) en artikelen in het tijdschrift Oud-Utrecht waren daarbij zeer verhelderend.
Het voert te ver om heel diep te graven in die oude tijden maar het ontstaan van het buurtje zelf aan het eind van de 19e eeuw is heel interessant.
In oktober 2017 publiceert Oud-Utrecht een artikel van Wim Zonnenveld over het ‘Nederlandsch sportterrein. Daarin:
De ‘projectontwikkelaar’ bezig in Utrecht-Oost is Franciscus Johannes Moerkoert (zie ook de geschiedenis van het knuppelbruggetje in het hoofdstuk Wilhelminapark - https://destadhouderslaan.blogspot.com/2013/10/wilhelminapark.html) , een succesvolle specialist in sierstucwerk en tuinversiering. […] Hij is al sinds 1887 in overleg met de gemeente over de ontwikkeling van het gebied als hij in 1895 van de familie Vermeulen het stuk grond koopt tussen het Oudwijkerveld en de Ridderschapsvaart dat bekend staat als de Oudwijker Eng. Het is een agrarisch gebied, met veeteelt en boomgaarden, dat loopt tot aan de Minstroom en dat in het weekend ook populair is bij wandelaars uit de stad.
[…]
De Oudwijker Eng meet ruim 8 hectare […] en die ruimte wordt volledige benut. Er komt een grote wielerbaan van 500 meter lang, 7 meter breed, in de bochten 2,5 meter hoog, aangelegd met gewapend beton ‘volgens het systeem-Monier’ zoals ‘voor de beste wielerbanen in het buitenland gebruikelijk’ is. In het middenveld komen tennisvelden. Verder is er ruimte beschikbaar voor concours hippiques, cricket, voetbal en ’s winters schaatsen, en aan de zuidzijde, tegen de Minstroom, komen zwembaden apart voor dames en heren. In mei 1895, een maandje later dan gepland, komt het complex inderdaad beschikbaar.
het Nederlandsch Sportterrein
In het boekje ‘een eeuw Mauritsstraat’ vinden we in het hoofdstuk ‘Stampende olifanten en dames die niet duiken. Het Nederlandsch Sportpark van F.J. Moerkoert’ door Martine Hietink nog het volgende:
De ingang van het sportpark
lag aan de Nassaustraat, waarvandaan een gemakkelijke weg (thans
Stadhouderslaan) naar de wielerbaan leidde. Nog voor men bij de wielerbaan
kwam, ging men langs een uitgestrekt grasveld. Een deel ervan was ingericht als
paardenrenbaan: een elliptische baan rondom een grasveld met een tribune
(tussen de huidige Frederik Hendrikstraat en de Stadhouderslaan, ter hoogte van
de Dillenburgstraat). Het eerste Concours Hippique werd gehouden op 19
september 1895, opgevrolijkt door een concert en vuurwerk.
Daarnaast diende het grasveld als feestterrein. Zo werd op 24 en 26 juni 1896
een ‘Ridderhofspel’ gehouden ter ere van het 52ste Lustrum van de Utrechtsche
Hoogeschool (afb. 8). Ook de feesten ter ere van de inhuldiging van Koningin
Wilhelmina, 3 september 1898, vierden de Utrechters op het sportterrein.
[…]
Waarschijnlijk zijn het de hoge kosten voor de organisatie van de sportwedstrijden geweest die Moerkoert er toe hebben gebracht om het terrein stukje bij beetje te verkopen voor bebouwing. In mei 1897 richten Moerkoert en de weduwe Wille een verzoek tot de gemeente tot goedkeuring van de ligging en richting van een stratenplan en tot overneming van enige straten ontworpen op hun terrein.
En daarmee zijn we dus gekomen aan de ontwikkeling van het buurtje zelf, waarvan de straten langzaam met huizen bebouwd werden tussen ca. 1900 en 1920. Moerkoert zelf was de eerste die er ging wonen; hij bouwde een bijzondere villa aan de Frederik Hendrikstraat (helaas in 1959 afgebroken).
Frederik Hendrikstraat 39, het eerste huis in het buurtje, gebouwd door F.J. Moerkoert
Geen opmerkingen:
Een reactie posten