De buurt

het buurtje plus omgeving: ten noorden Emmalaan, ten westen Maliebaan, ten zuiden Prins Hendriklaan en Jan van Scorelstraat (google maps)

1953, koningslaan, hoek Dillenburgstraat
(Utr. Archief)

Slechts 4 straten breed eigenlijk, dat buurtje van ons, met een paar zijstraten ertussen. Het eindigt bij de Rembrandtkade in het zuiden en de Johan Willem Frisostraat in het noorden. Daartussen parallel aan elkaar van west naar oost de Koningslaan aan het Wilhelminapark, de Mauritsstraat, de Stadhouderslaan en de Frederik Hendrikstraat waarvan de tuinen grenzen aan de Zilveren Schaats, de natuurlijke grens. In mijn jeugd was dat ook direct de grens tussen stad en platteland: erachter begonnen de weilanden van de Johannapolder, doorkruist door de toen nog rustige rijksweg. Tussen de vier straten nog twee verbindings wegen: de Dillenburgstraat in het midden en de Willem de Zwijgerstraat ten zuiden daarvan.

1968, zicht op Frederik Hendrikstraat vanaf begin Willem de Zwijgerstraat
(Utr. Archief)

De Stadhouderslaan vormt de centrale as, de breedste weg waar ook de bus doorheen rijdt. De halte op de hoek van de Dillenburgstraat is er nog altijd. De Koningslaan, aan het park, was de chicste. Mauritsstraat en Frederik Hendrikstraat waren toch wat minder mooie straten. Maar dat is slechts relatief. 

De hele buurt bestond immers voor het grootste deel uit ruime

ééngezinswoningen met tuin, bewoond door keurige middle class tot upper middle class gezinnen. Veel ervan waren koopwoningen (denk ik) en er waren relatief maar weinig panden met etagewoningen. Ik kende tenminste niemand in de buurt die op een verdieping woonde.

Het was een rustige buurt. Mensen gingen beleefd en vriendelijk met elkaar om, openlijke ruzies waren er niet of werden in elk geval niet publiekelijk uitgevochten. Veel grote gezinnen natuurlijk, zoals in die babybooming tijd gewoon was. Niet zo groot als elders echter; vier tot zes kinderen was normaal.

2005, naambordje croiset

Woonden er in mijn tijd nog 'bekende Nederlanders' bij ons in de buurt? De enige die ik me kan herinneren zijn de beeldhouwer Pieter d'Hont (Frederik Hendrikstraat) en de bekende paragnost Gerard Croiset (willem de Zwijgerstraat), wiens gelijknamige zoon in 2005 nog steeds hetzelfde naambordje bij de voordeur had hangen. Er staat me iets van bij dat ook Dick Bruna ooit in de buurt woonde maar daarin kan ik me vergissen.

(naschrift: veel later kwam ik er achter dat ook de bekende ARP- en -kortstondig- CDA voorman Willem Aantjes bij ons in de buurt woonde: koningslaan. Maar ja, diens kinderen zullen welop een christelijke school gezeten hebben.)

Weinig straatleven hier; men zat niet op de stoep met een biertje. Het leven speelde zich binnen af of elders. Veel ouders en kinderen uit de buurt kwamen elkaar dan ook weer tegen op de sportclub, de school, de kerk. Hockeyclub Kampong, de Kohnstammschool (net als de Frans Halsschool overigens, officieel 'Utrechtse School Vereniging' genaamd), het gymnasium en de (remonstrantse) Geertekerk; alle betrokken hun 'klanten' voor een behoorlijk deel uit onze buurt.

1962, Wilhelminapark, westzijde, vanaf hoek Burg.Reigerstraat
(Utr. Archief)

Natuurlijk stond het buurtje niet op zichzelf. Hetzelfde soort mensen en huizen vond je bijvoorbeeld aan de overkant (westkant) van het Wilhelminapark, de van Limburg Stirum- en van der Duijnstraat daar, de Prins Hendriklaan aan de andere kant van het Antonius Ziekenhuis. En natuurlijk waren er de nog een beetje chiquere buurten rond de Emmalaan, ten noorden van het rozarium en de daarachter gelegen Maliebaan.

Verderop werd het echter echt anders: achter het park lag ook Oudwijk, een volksbuurt waar weinig contact mee bestond. Ook verderop langs de Jan van Scorelstraat was 'onze' buurt toch echt opgehouden.